Mahmut Goloğlu doc Trabzon Tarihi Fetihten Kurtuluşa Kadar

Mahmut Goloğlu (1915-1982) Trabzonun cumhuriyet döneminde yetiştirdiği önemli şahsiyetlerden biridir. Çok yönlü bir kişiliği olan Goloğlu, hukukçu, politikacı, yazar, öğretmen gibi kimlikleriyle bilinmekle birlikte daha çok her biri kendi alanında bugün bile başvuru kitabı olma özelliğini sürdüren tarih araştırmalarıyla tanınmaktadır. Üç dönem Trabzon milletvekilliği yapıp 1960 yılında bu görevinden ayrıldıktan sonra hız verdiği tarih araştırmalarının sonunda Milli Mücadele Tarihi serisinden Erzurum Kongresi, Sivas Kongresi, Üçüncü Meşrutiyet, Cumhuriyete Doğru ve Türkiye Cumhuriyeti; Türkiye Cumhuriyeti Tarihi seresindenDevrimler ve Tepkileri, Tek Partili Cumhuriyet, Milli Şef Dönemi ve Demokrasiye Geçiş; Cumhuriyetin 50. Yılına Armağan serisinden Trabzon Tarihi ve Anadolunun Milli Devleti Pontos adlı eserlerin de içinde bulunduğu çok sayıda kitabıyla çeşitli ulusal ve yerel dergilerde birçok makalesi yayılmamdı. Goloğlunun özelikle Milli Mücadele ve cumhuriyet dönemiyle ilgili kitaplarında kullandığı birinci el kaynaklar ve tanık ifadeleri, onun eserlerini bu alanda yazılmış diğer eserlere göre her zaman farklı, özgün ve vazgeçilmez kılmaktadır.Trabzon Tarihi adlı kitap, Goloğlunun 1934 yılında Trabzon Halkevi Tarih kolunda görevli iken özellikle kentte yer alan kitabe ve mezar taşları üzerinde yaptığı titiz ve yorucu çalışmanın üzerine kurulmuş özgün bir çalışmadır. Trabzonun fethinden başlayarak Rus işgalinden 1918 yılındaki kurtuluşa kadar geniş bir dönemin incelendiği kitap Trabzon tarihi hakkında yazılmış olanların en kapsamlısıdır. Ele aldığı dönemin tarihini kronolojik bir yöntemle işlenmesinin ötesinde kitabı belirgin kılan en belirgin özellik; bu süreç içersinde yöredeki nüfuz sahibi ailelerin gerek birbirleriyle ve gerekse devlet yönetimiyle olan mücadelelerinin ibret verici öykülerine de yer vermiş olmasıdır. Yönetim erkinin ele geçirilmesi uğruya amansız bir ayanlar mücadelesini izlediğimiz Trabzon tarihinin son yüzyılı, Osmanlı Devletinin çöküşe doğru gittiğinin belgesi olarak da değerlendirilebilir.Serander Yayınevi tarafından ilk baskısı 2000 yılında yapılan Trabzon Tarihinin elinizdeki yeni baskısı, merhum Goloğlunun kendi düzeltmeleri doğrultusunda yeniden düzenlenmiş olarak okuyucuya sunulmuştur.