Kolektif kindle Üç Ekoloji Sayı: 8: Yeşil Politika ve Özgürlükçü Düşünce Seçkisi -8

Üç Ekoloji'nin 8. sayisinda ilk kez 'neredeyse' bir özel sayi yapiyoruz. Bu özel sayinin konusunun "Yesiller ve Sosyalizm" olmasi sasirtici degil elbette. Yesil hareketin kirk yillik tarihinde bundan daha çok tartisilmis, hareket içinde bundan daha çok çatisma nedeni olmus, üzerinde daha çok yazi yazilmis konu azdir. Üç Ekoloji'de bu konuya ilk kez derli toplu egilmeye karar verdigimiz zaman ortaya kapsamli bir dosya çikacagini biliyorduk. Ama böyle olunca baska pek bir yaziya yer kalmadi. Dosya yazilarimiz disinda sadece olmazsa olmaz iki kösemize yer ayirabildik: Yesil düsünce klasiklerinde Almanya'nin öncü sanatçilarindan Joseph Beuys'un Alman Yesilleri'nin kurulus sürecinde önemli yeri olan 1978 tarihli bir manifestosuna yer verdik. Bu sayinin büyük "politikadan düsünceye" röportajinda ise Türkiye'de çevre hareketinin en eski ve saygin isimlerinden Oktay Demirkan'i agirladik. Bu yazilar disinda 8. sayimiz tamamen Yesiller ve Sosyalizm dosyasindan olusuyor.Dosyanin içerigine gelince... Öncelikle üç orijinal söylesiden söz etmemiz gerekiyor. Bu özel söylesilerin ilkini Türkiye'de "Yesiller ve Sosyalizm" konusunu ilk kez gündeme getiren ve bu konuda bir de kitap yazan Tanil Bora ile yaptik. Tanil Bora 20 yil önceki durumla bugünün karsilastirmasi ve solun yesil politikayla iliskisi hakkinda zihin açici yorumlarda bulundu. Ingiltere ve Galler Yesil Partisi'nin eski es sözcülerinden Derek Wall kendisiyle yaptigimiz söyleside yesil bir ekososyalist olarak güncel politikada solla yesillerin iliskisi açisindan ilginç degerlendirmeler yapti. Alman Yesilleri'nin sol kanadindan Albert Statz'la yaptigimiz söylesi ise dünyada bu konudaki parti içi ayrismalarin en iyi bilinen örnegi olan Alman Yesilleri'nde yesillerle sosyalistlerin iliskisine dair içeriden gözlemlerle dolu: Hem tarihsel, hem de güncel bir bakisla...Alman Yesilleri'nin "realo" kanadindan Helmuth Lippelt'in yazisini da Albert Statz söylesisiyle birlikte okumak gerekli. Ayni partinin iki rakip kanadindan ayni dönemin degerlendirmesini ardarda okumak dönemi ve yesil hareket içindeki sosyalizm tartismasinin kökenlerini anlamak için iyi bir sans.Dosya yazilarimiz içinde Robyn Eckersley'in temel öneme sahip "Sosyalizm ve Eko-merkezcilik" yazisini da Aysem Mert'in, Dilaver Demirag'in ve Sadi Idem'in yazilariyla birlikte degerlendirmek gerek. Yesil taraftan yapilmis bu kadar detayli Marksizm (ve ekososyalizm) elestirileri Türkiye'de bir ilk çünkü. Ümit Sahin'in yesillerle sosyalizmin tarihsel kesisme noktasinin anti-Marksist ve anarsist oldugu iddiasinda bulundugu yazisi da dosyaya yapilan özgün katkilardan bir digeri.Üç Ekoloji'nin sosyalizm dosyasi her ne kadar agirlikli olarak yesil (ve yesil ekososyalist) taraftan gelen katkilardan olusuyorsa da, sorusturma bölümünün de Türkiye'nin bazi önde gelen sosyalist yazar ve aktivistlerinin konu hakkindaki görüslerini yansitmasi açisindan son derece ilgi çekici oldugunu düsünüyoruz. Sorusturma bölümü dosyamizi bir tür diyaloga dönüstürüyor.Türkiye'de yesil politika ilk kez daha çok sosyalistler tarafindan savunuldu, yesil düsünce de sosyalistlerin baslattigi bir tartisma olarak gündeme geldi. Üç Ekoloji'nin ilk sayisinda Melih Ergen Türkiye'de yesillerin en önemli eksiginin Marksizmle hesaplasmasini tamamlamamasi oldugunu söylemisti. Bu görüsün bir dönem için belirleyici oldugu asikar. Ama biz bugün yesil düsüncenin sosyalizm karsisinda savunmada oldugu fikrine katilmiyoruz. Tam tersine bugün zeminini kaybetmeye baslayan sosyalist ve Marksist akimlarin yesil düsünceyle ve yesillerin ortaya koydugu politik gündemle hesaplasmasi gerekiyor. Dünya ve insanlik nihai bir yol ayriminda. Ekolojik yikim artik bir öngörü degil. Yesiller son kirk yildir sömürü, mülkiyet ve paylasim sorunlarinin ötesine geçip bu yikimdan kurtulmak için yeni düsünceler ve politik araçlar gelistiriyorlar. Geçen yüzyili belirleyen sosyalist fikriyatin yesil düsünce karsisinda kendini yenilemesi bile yeterli olmayabilir artik. Üç Ekoloji'nin bu özel sayisi böyle b